Bestuursorgaan neemt onbevoegd besluit, want burgemeester had exclusieve bevoegdheid: hoe los je dat op?

Bestuursrecht, Handhaving, openbare orde en veiligheid|9 maart 2022

In dit blog nemen we een recente uitspraak als voorbeeld om de vraag te beantwoorden hoe een onbevoegd opgelegde herstelsanctie toch rechtsgeldig kan worden. Het betreft een uitspraak in hoger beroep door de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State op 9 februari 2022 (ECLI:NL:RVS:2022:400).

Het college van burgemeester en wethouders van gemeente Zaanstad (college van B&W) legde in casu een last onder dwangsom op voor het overtreden van het verbod van artikel 2:74 van de Algemene plaatselijke verordening Zaanstad 2013. Hierin staat het verbod om ‘op of aan de weg post te vatten met het kennelijke doel om drugs te verhandelen’. Het artikel heeft betrekking op de handhaving van de openbare orde, wat in beginsel betekent dat alleen de burgemeester bevoegd is om een herstelsanctie op te leggen (op grond van artikel 172 lid 1 van de Gemeentewet). Ondanks de onbevoegdheid van het college kon de herstelsanctie toch rechtsgeldig opgelegd worden. Hoe? Dat leest u in dit blogartikel.

Doel opleggen verbod bij bevoegdheidsbepaling

Een APV-artikel dat tot doel heeft om de openbare orde te handhaven en derhalve herstelsancties op te leggen, zoals in casu het geval was, betekent dat de burgemeester exclusieve bevoegdheid heeft om herstelsancties op te leggen. Deze bevoegdheid is geregeld in artikel 172 lid 1 Gemeentewet.

Toch heeft het college van B&W in casu een last onder dwangsom opgelegd én is deze in hoger beroep rechtsgeldig verklaard. Hoe zit dat nu?

Collegebesluit bekrachtigen door burgemeester

Het antwoord op de vraag hoe het mogelijk is dat het onbevoegde besluit toch rechtsgeldig werd is, omdat:

de burgemeester door de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) in de gelegenheid werd gesteld om het collegebesluit te bekrachtigen;
het besluit verder geen gebreken vertoonde;
de burgemeester instemde met het collegebesluit;
de burgemeester onderdeel uitmaakt van het college van B&W;
de overtreder niet werd benadeeld door het gebrek aan bevoegdheid;
de ABRvS het gebrek aan bevoegdheid op grond van artikel 6:22 Awb kan passeren.

Het oplossen van een onbevoegd besluit door bestuursorgaan

Voor het bepalen van de bevoegdheid tot het opleggen van een besluit, wordt gekeken naar het doel. Verschillende bestuursorganen kunnen verschillende doelen hebben om een besluit te nemen. Zo kan de burgemeester een besluit nemen om de openbare orde te herstellen en kan het college van B&W een besluit nemen om herhaling van een overtreding te voorkomen. Indien het doel van het besluit niet overeenkomt met de bevoegdheid van een bestuursorgaan, dan is een besluit in de regel onbevoegd genomen.

In het geval dat het college van B&W een onbevoegd besluit neemt, terwijl de burgemeester het besluit had moeten nemen, dan kan het onbevoegde besluit alsnog rechtsgeldig worden. Dat kan indien het oorspronkelijke besluit (1) geen overige gebreken bevat, (2) de overtreder niet benadeeld wordt door het gebrek aan bevoegdheid, (3) de burgemeester instemt met het betreffende besluit en (4) zolang de ABRvS de burgemeester in staat stelt om het besluit alsnog te bekrachtigen.

Wilt u weten of het doel van uw herstelsanctie voor rekening van uw college of uw burgemeester komt? Wij denken graag met u mee bij de doelbepaling en het vaststellen van het bevoegde bestuursorgaan!

Bronnen

ECLI:NL:RVS:2022:400
Artikel 172 lid 1 Gemeentewet
Artikel 2:74 Algemene plaatselijke verordening Zaanstad 2013
Artikel 6:22 Algemene wet bestuursrecht