In de uitspraak van 26 februari 2025 is de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: Afdeling) ingegaan op de vraag of de burgemeester van Heerenveen (hierna: burgemeester) een stadionomgevingsverbod mocht opleggen voor de duur van zes jaar (ECLI:NL:RVS:2025:772). In deze blogpost wordt besproken voor welke duur een stadionomgevingsverbod mag worden opgelegd en worden de verschillende bevoegdheden voor het opleggen van een stadionomgevingsverbod belicht.

Juridisch relevante feiten en omstandigheden

Naar aanleiding van een vechtpartij die plaatsvond tussen supporters van de voetbalclubs sc Heerenveen en Go Ahead Eagles, heeft de burgemeester aan de appellant een stadionomgevingsverbod voor de duur van zes jaar opgelegd. De appellant zou een leidinggevende rol hebben gehad bij deze vechtpartij. Dit stadionomgevingsverbod houdt in dat de appellant zich vanaf vier uur voor tot vier uur na de voetbalwedstrijd niet mag bevinden in het centrum van Heerenveen en in De Knipe (een dorp in Heerenveen).

Drie wettelijke grondslagen

Wanneer de burgemeester voornemens is om een stadionomgevingsverbod op te leggen, kan hij zich baseren op drie wettelijke grondslagen. Deze drie grondslagen zijn:

• artikel 172, derde lid, van de Gemeentewet (de lichte bevelsbevoegdheid);
• artikel 172a van de Gemeentewet (de ‘Voetbalwet’); en
• de Algemene Plaatselijke Verordening (hierna: APV), voor zover hierin aan de burgemeester een verbodsbevoegdheid bij bepaalde verstoringen van de openbare orde is toegekend.

APV-bepalingen onverbindend

In het onderhavige geval heeft de burgemeester gekozen voor de laatste optie. Het stadionomgevingsverbod was gebaseerd op twee artikelen uit de APV van Heerenveen, waarin de bevoegdheid van de burgemeester is neergelegd om een dergelijk verbod op te leggen voor de duur van drie jaar en dit te verlengen met nog eens drie jaar.

De Afdeling heeft geoordeeld dat de betreffende bepalingen uit de APV onverbindend zijn, omdat deze in strijd zijn met hogere regelgeving. Op basis van de APV-bepalingen kunnen namelijk langere stadionomgevingsverboden worden opgelegd dan is toegestaan op grond artikel 172a, zesde lid, sub b van de Gemeentewet. Dit artikel biedt slechts de mogelijkheid om een stadionomgevingsverbod op te leggen voor maximaal 90 dagen gedurende 24 maanden.

De Afdeling stelt dat artikel 172a van de Gemeentewet op zichzelf de mogelijkheid biedt voor een omgevingsverbod in een gemeentelijke verordening. Daarbij overweegt de Afdeling dat het eerste lid van dit artikel, door het gebruik van de term ‘onverminderd’, expliciet aangeeft dat hiermee geen uitputtende regeling is beoogd.  Echter, zij ziet geen aanleiding om te oordelen dat deze wetsbepaling de verordende bevoegdheid zo ruim maakt dat de APV-bepalingen in strijd kunnen komen met hogere regelgeving, zoals artikel 172a van de Gemeentewet, door ingrijpendere sancties te stellen.

De burgemeester had zich voor het opleggen van het stadionomgevingsverbod wel kunnen baseren op artikel 172a van de Gemeentewet, maar met een maximale duur van 90 dagen gedurende 24 maanden.

Conclusie

Deze uitspraak biedt inzicht in de verschillende bevoegdheden die de burgemeester heeft voor het opleggen van een stadionomgevingsverbod. De burgemeester kan zich hiervoor baseren op drie verschillende wettelijke grondslagen, waaronder eventuele bepalingen uit de APV. Wel is het van belang dat deze APV-bepalingen niet in strijd zijn met hogere regelgeving. Concreet houdt dit in dat de burgemeester de duur van een stadionomgevingsverbod moet laten aansluiten bij de op grond van de Gemeentewet toegestane periode. De burgemeester had in dit geval een stadionomgevingsverbod mogen opleggen, maar wel met een maximale duur van 24 maanden.

Heeft u juridische ondersteuning nodig bij verstoringen van de openbare orde binnen uw gemeente? De juridisch adviseurs van Ius Publicum zijn u graag van dienst! Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.